Bí quyết để có thể trở thành người tự chủ

ây không phải là điều người viết bài tự nghĩ rồi tự nói mà là lời mở đầu trong quyển “Nghị lực” của nhà tâm lý – xã hội học nổi tiếng thế giới Roy Baumeister. Trong bài viết này, tôi sẽ giới thiệu từng bước để các bạn có thể học cách làm chủ bản thân.
1. Thế nào là ?
Chúng ta trở nên tự chủ hơn khi và chỉ khi bằng ý chí bản thân, chúng ta có thể tạo thêm một thói quen mới hoặc thay đổi một thói quen đã cũ mà trước đây không lưu tâm. Hay nói nôm na “bỏ thói quen xấu, thực hiện được thói quen tốt”.
Bước đầu tiên để thực hiện đó là hãy xác định và tạo nên các thói quen mang tính đột phá (Keystone habits). Chúng ta hãy bắt đầu từ điều đầu tiên. Tạo thói quen đột phá.
2. Tạo thói quen đột phá

Tập thể dục mỗi ngày là một thói quen đột phá chúng ta cần phải làm
Tại sao gọi là thói quen đột phá (Keystone habit), bởi chỉ cần tạo được một trong các thói quen này thì bản thân đã thay đổi được rất nhiều, giống y như khi chơi game đánh chết được Boss vậy. Ngủ dậy sớm, bớt uống bia, giữ nhà cửa sạch sẽ, rửa chén bát sau khi ăn xong v.v… là những thói quen tốt, song để tạo hiệu quả như thói quen đột phá thì chưa.
Mặc dù định nghĩa về thói quen đột phá (Keystone habits) đã tồn tại rất lâu nhưng trả lời câu hỏi “Thói quen nào đủ quan trọng để gọi là thói quen đột phá?” thì có rất nhiều tranh luận và phản biện khác nhau. Ở bài viết này, chúng ta sẽ đi vào những loại thói quen đột phá được nhiều nhà khoa học trên thế giới đồng thuận nhiều nhất. Dưới đây là danh sách:
Viết nhật ký mỗi ngày

Thiền

Tập thể dục

Ăn chay

Đến giờ đến lúc thì ngồi vào bàn làm việc/ học tập đều đặn và không nghỉ ngày nào.

Có khả năng quản lí tài chính cá nhân

Nghe có vẻ rất đơn giản, số lượng người không thực hiện được những điều này là rất lớn. Ví dụ chuyện đến giờ đến lúc thì phải ngồi vào làm việc/học tập. Nếu đi làm thì khỏi phải nói vì chuyện đi làm, đi học còn có một hệ thống giáo dục, công sở ước thúc con người, nếu tự học, tự làm việc mỗi tối thì sao? Chúng ta có làm được không? Nếu làm được thì kéo dài trong bao lâu?
Để làm được mỗi thói quen bên trên, đều đòi hỏi khả năng tự chủ của người thực hiện và nếu thực hiện được thì sẽ tạo nên một sự thay đổi rất lớn đối với cuộc đời mỗi người.
Sau khi tìm được thói quen đột phá, chúng ta sẽ tiến đến bước kế tiếp: xây dựng thói quen. Tôi sẽ chọn thói quen viết nhật ký mỗi ngày làm ví dụ vì đây là loại thói quen đột phá dễ thực hiện nhất. Các loại thói quen kia cũng thực hiện từng bước theo trình tự giống như vậy.

3. Các bước xây dựng thói quen

Lên kế hoạch chuẩn bị xây dựng thói quen bằng cách viết ra hết mọi thứ cần làm.
Có rất nhiều phương pháp tạo thói quen khác nhau trên thế giới, mỗi người sẽ phù hợp với những kiểu khác nhau. Tôi sẽ giới thiệu anh em phương pháp tạo thói quen của một tác giả người Mỹ Stephen Wendel. Phương pháp của ông được các hãng Fitbit, HelloWallet, Nike+ v.v… để phát triển các sản phẩm phát triển con người (Anh em nào hay chạy bộ, tập thể dục thì biết các app này). Các bước thực hiện như sau:
Xác định lịch trình thực hiện

Xác định mục tiêu rõ ràng và dễ hiểu

Phải đảm bảo bạn có thể thực hiện được mục tiêu đặt ra

Rồi bây giờ thử đi từng cái nhé.

4. Xác định chương trình thực hiện.
Chương trình thực hiện là cụ thể hành động chúng ta phải làm để tạo thói quen. Mỗi một thói quen đột phá sẽ có những hành động cụ thể khác nhau.
Ví dụ về chuyện viết nhật ký, chương trình thực hiện của tôi rất đơn giản. Mỗi buổi sáng sau khi thức dậy tôi viết ba trang nhật ký, viết kiểu không phải suy nghĩ, đắn đo, không tẩy xóa điều chỉnh gì hết: Nghĩ gì viết đó, có sao viết vậy, chuyện gì cũng được. Chú ý, viết được ba trang đầy không phải là chuyện đơn giản. Anh em có nhớ môn tập làm văn hồi còn đi học không? Rất kinh khủng. Viết đầy hết 3 trang, mà lần này không phải phân tích tác phẩm … Người Lái Đò Sông Đà, hay tả con mèo nhà em gì cả, mà viết về bản thân mình. Tuy nhiên, nếu thích hai chủ đề hồi còn đi học này cứ thong thả múa bút, chẳng sao cả, có ai đọc đâu mà sợ.
5. Xác định mục tiêu rõ ràng và dễ hiểu

“Khi tôi làm việc, tôi sẽ đặt đồng hồ trước mặt và đảm bảo hoàn thành việc đó trong khoảng thời gian đặt ra, không chat, không Facebook v.v…”
Đây là điều quan trọng vì chúng ta sẽ chẳng làm gì ra hồn nếu thiếu mục tiêu và đặc biệt là mục tiêu phải rõ ràng, dễ hiểu. Rất nhiều người không thể nào thay đổi bản thân vì lý do rất đơn giản là mục tiêu của họ không rõ ràng. Rõ ràng là như thế nào, thay vì ghi ra mục tiêu “Tập thể dục nhiều hơn” thì phải viết “Mỗi ngày hít đất 40 lần, chạy bộ 5km” Điều này sẽ giúp bản thân biết mình muốn gì và đơn giản hóa mục tiêu. Chúng ta biết là chúng ta phải làm gì khỏi phải suy nghĩ lòng vòng cụ thể hóa nó mỗi lần thực hiện và như vậy thì rất nhanh chán rồi … bỏ.
Sau đây là cấu trúc của một kế hoạch thay đổi thói quen:
“Khi tôi + Chương trình thực hiện) thì tôi sẽ + Cụ thể mức độ của từng hành động)
Ví dụ:
“Khi tôi tập thể dục thì tôi sẽ chạy bộ 5km, hít đất 30 cái trong vòng 1 tiếng”
“Khi tôi ăn, bất kì bữa ăn nào, tôi cũng sẽ ăn thêm rất nhiều rau và chỉ ăn 1 chén cơm”
“Khi tôi làm việc, tôi sẽ đặt đồng hồ trước mặt và đảm bảo hoàn thành việc đó trong khoảng thời gian đặt ra, không chat, không Facebook v.v…”

Phải cụ thể hóa từng hành động ra như vậy thì mới dễ thực hiện.

6. Phải đảm bảo bạn có khả năng thực hiện chương trình đặt ra
Anh em có thể hít đất nhưng tối đa 20 cái thôi. Còn 30 cái thì không thể. Có thể chạy được 3km thôi nhưng thấy trang Chuẩn Men viết bài kêu chạy 5km. Thế thì không được.
Sau khi đặt ra mục tiêu, anh em phải xác định được bản thân có thể thực hiện được không. Hãy bắt đầu ở mức thấp để có thành tựu rồi lấy đó làm động lực để thực hiện những mục tiêu kế tiếp chứ tuyệt đối không nên đặt ra mục đích cao để không làm được dẫn đến chán nản. Điều này làm cho việc xây dựng thói quen rất khó khăn.
Hãy nhớ, “biết người biết ta, trăm trận trăm thắng!”
Kết
Sau khi đã hoàn tất quá trình chuẩn bị xong, anh em cứ thế tiến hành mỗi ngày. Có nhiều ý kiến cho rằng thói quen sẽ hình thành sau 21 ngày. Thực ra, các nhà khoa học không cho rằng điều đó đúng. Quá trình hình thành thói quen tùy mỗi người sẽ kéo dài từ 18 ngày đến – 10 tháng. Trung bình là khoảng 2 tháng để hoàn toàn tạo thói quen mới. Thói quen mới sẽ được hình thành khi nào anh em có cảm giác “nghiện” thực hiện chuyện đó. Không tập thể dục thấy trong người ngứa ngáy khó chịu, không ăn rau cảm giác như thiếu món gì đó, tới giờ tới buổi không ngồi vào bàn làm việc được thấy rất bứt rứt. Khi nào chúng ta có cảm giác đó, thì lúc đó thói quen mới hình thành.
Tôi nói thế không phải để các bạn thấy khó mà lui, 2 tháng để có thể điều chỉnh lại bản thân, học một thói quen mới và trên hết là chiến thắng chính mình.

Cùng Danh Mục:

Nội Dung Khác

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *